“Nghề làm chè lam ở làng Thạch Xá: Đặc điểm nổi bật”
Lịch sử phát triển của nghề làm chè lam ở làng Thạch Xá
Xuất phát từ tấm lòng thành kính với Đức Phật
Người dân làng Thạch Xá đã từ lâu gìn giữ nghề làm chè lam, một nghề truyền thống nổi tiếng sản xuất chè lam ở Hà Nội. Theo các bô lão xã Thạch Xá, nghề làm chè lam xuất phát từ tấm lòng thành kính với Đức Phật, khi người dân đã làm ra một thứ bánh thơm dẻo để dâng lễ. Mỗi khi du khách đến trẩy hội chùa Tây Phương ai cũng mua một hộp bánh chè lam để thưởng thức và làm quà.
Nguyên liệu quan trọng và bí quyết chuẩn bị nguyên liệu
Theo bà Nguyễn Thị Út, chè lam Thạch Xá có bí quyết chuẩn bị nguyên liệu rất quan trọng. Nếp dùng để làm bánh phải là thứ nếp cái hoa vàng, nếp hương hay nếp nhung phơi sẵn, rồi rang trên chảo gang vừa lửa, đảo thật khéo, thật đều tay để hạt nở thành những hạt bỏng màu trắng như hoa nhài, sau đó lấy hoa bỏng ấy đi xay rồi lọc lấy bột mịn. Điểm đặc biệt tạo nên thương hiệu chè lam Thạch Xá là bột làm bánh từ nếp cái hoa vàng rang trên chảo gang. Cùng với các nguyên liệu lạc, mật mía hoặc đường, gừng, thảo quả, mỗi gia đình, mỗi cơ sở sản xuất lại có 1 bí quyết chuẩn bị nguyên liệu riêng để tạo hương vị riêng.
Phát triển và bảo tồn nghề làm chè lam Thạch Xá
Làng nghề bánh chè lam Thạch Xá đã được công nhận là làng nghề truyền thống và đã giải quyết việc làm thường xuyên cho nhiều lao động, tăng thu nhập cho hộ làng nghề. Để bảo tồn và phát triển làng nghề, huyện Thạch Thất đã triển khai việc xây dựng nhãn hiệu cho sản phẩm bánh chè lam Thạch Xá. Sự tham gia tích cực của các đơn vị tư vấn và UBND xã đã giúp bánh chè lam Thạch Xá được cấp bằng bảo hộ của Cục Sở hữu trí tuệ – Bộ Khoa học và Công nghệ, đồng thời làng nghề đã mở rộng quy mô sản xuất và thu nhập hàng năm thành nguồn thu chủ yếu của xã.
Quy trình chế biến chè lam truyền thống tại làng Thạch Xá
Khâu chọn nguyên liệu
– Chọn nếp cái hoa vàng, nếp hương hoặc nếp nhung phơi sẵn.
– Rang nếp trên chảo gang vừa lửa, đảo thật khéo để hạt nở thành những hạt bỏng màu trắng như hoa nhài.
– Lấy hạt bỏng đi xay và lọc lấy bột mịn.
Khâu pha trộn nguyên liệu và nấu bánh
– Nấu mật chè là công đoạn khó, yêu cầu sự tỉ mỉ cao.
– Pha trộn nguyên liệu như mật mía, mạch nha, nước gừng, nước quế và đun bên bếp lửa vừa.
– Cho bột vào và quấy đến khi hỗn hợp có màu vàng óng, có mùi thơm tổng hợp của quế, của gừng, của mật.
Nếu bạn muốn biết thêm về quy trình chế biến chè lam truyền thống tại làng Thạch Xá, hãy liên hệ với Hội làng nghề bánh chè lam Thạch Xá để có thông tin chi tiết.
Những nguyên liệu chính để làm chè lam ở làng Thạch Xá
Nếp cái hoa vàng
– Nếp cái hoa vàng là loại nếp có hạt to, mẩy, vàng óng như hoa vàng, tạo nên hương vị đặc trưng cho bánh chè lam Thạch Xá.
– Đây là nguyên liệu quan trọng và được coi là yếu tố quyết định đến chất lượng của bánh chè lam.
Gừng
– Gừng được sử dụng để làm bánh chè lam cần phải là loại gừng nhỏ, thơm và cay.
– Loại gừng này tạo ra hương vị đặc trưng và tạo điểm nhấn cho bánh chè lam Thạch Xá.
Lạc
– Lạc được sử dụng để làm bánh chè lam cần phải là loại lạc trồng trên đất sỏi, hạt chắc, mẩy và thơm ngon.
– Nguyên liệu này cũng đóng vai trò quan trọng trong tạo nên hương vị đặc trưng của bánh chè lam Thạch Xá.
Cách thức trồng và chăm sóc cây lúa và nguyên liệu để làm chè lam
Trồng cây lúa
– Chọn giống lúa chất lượng cao, có khả năng chịu hạn, sâu bệnh tốt.
– Chọn đất trồng phù hợp, thoát nước tốt, giàu dinh dưỡng.
– Chăm sóc đất trước khi trồng lúa bằng cách bón phân hữu cơ và phân vi sinh.
Chăm sóc cây lúa
– Theo dõi và kiểm tra sâu bệnh thường xuyên để phòng trừ kịp thời.
– Tưới nước đều đặn và đủ lượng, tránh tình trạng thiếu nước hoặc ngập úng.
– Bón phân đúng cách theo định kỳ để cây lúa phát triển tốt và cho năng suất cao.
Nguyên liệu để làm chè lam
– Chọn nếp cái hoa vàng, nếp hương hoặc nếp nhung phơi sẵn để làm bột bánh chè lam.
– Sử dụng gừng, mật mía hoặc đường, thảo quả và lạc chất lượng cao để tạo hương vị đặc trưng cho bánh chè lam.
– Lựa chọn mật mía, mạch nha, nước gừng và nước quế tốt để nấu mật chè có độ ngọt và thơm phù hợp.
Phong cách phục vụ và thưởng thức chè lam tại làng Thạch Xá
Trải nghiệm phong cách phục vụ độc đáo
Tại làng Thạch Xá, du khách sẽ được trải nghiệm phục vụ chè lam theo phong cách truyền thống độc đáo. Các bô lão xã Thạch Xá sẽ tận tình phục vụ và chia sẻ về nguồn gốc, cách làm và cách thưởng thức chè lam. Điều này giúp du khách hiểu rõ hơn về nghề truyền thống này và tạo ra một trải nghiệm du lịch độc đáo.
Cách thưởng thức chè lam đặc biệt
Khi thưởng thức chè lam tại làng Thạch Xá, du khách có thể tận hưởng hương vị đặc trưng và phong cách chế biến riêng biệt của từng gia đình, từng cơ sở sản xuất. Mỗi hộ gia đình, mỗi cơ sở sản xuất đều có bí quyết chuẩn bị nguyên liệu riêng để tạo ra hương vị đặc trưng cho chè lam của mình. Điều này tạo ra sự đa dạng và phong phú trong cách thưởng thức chè lam tại làng Thạch Xá.
Đặc điểm văn hóa và truyền thống liên quan đến nghề làm chè lam ở làng Thạch Xá
1. Nghề làm chè lam là di sản văn hóa truyền thống
Nghề làm chè lam ở làng Thạch Xá không chỉ là một nghề thủ công, mà còn là một di sản văn hóa truyền thống được lưu giữ và phát triển qua nhiều thế hệ. Nghề làm chè lam không chỉ là một nguồn thu nhập quan trọng mà còn là một phần không thể thiếu trong văn hóa và cuộc sống của người dân làng Thạch Xá.
2. Sự kỹ năng và kinh nghiệm trong chọn nguyên liệu và chế biến
Nghề làm chè lam ở làng Thạch Xá đòi hỏi người thợ phải có kỹ năng và kinh nghiệm chọn nguyên liệu tốt nhất, từ nếp cái hoa vàng rang trên chảo gang đến các nguyên liệu khác như lạc, mật mía, gừng, thảo quả. Điều này thể hiện sự tỉ mỉ và tinh tế trong quá trình chế biến để tạo ra hương vị đặc trưng của chè lam Thạch Xá.
Các điểm đặc biệt khác:
– Nghề làm chè lam Thạch Xá đã được công nhận làng nghề truyền thống từ năm 2002.
– Sản phẩm chè lam Thạch Xá đã được cấp bằng bảo hộ của Cục Sở hữu trí tuệ – Bộ Khoa học và Công nghệ.
Câu chuyện về những người làm nghề chè lam tại làng Thạch Xá
Người thợ làm bánh chè lam
Ở làng Thạch Xá, nghề làm chè lam không chỉ là công việc mà còn là sự kế thừa và gìn giữ truyền thống của người dân. Những người thợ làm bánh chè lam ở đây không chỉ là những người thạo nghề mà còn là những người gìn giữ và phát triển hương vị đặc trưng của làng quê. Họ đã truyền lại bí quyết và kỹ năng cho thế hệ sau, đảm bảo rằng chè lam Thạch Xá vẫn giữ được chất lượng và hương vị truyền thống.
Quy trình sản xuất chè lam
Quy trình sản xuất chè lam tại làng Thạch Xá được thực hiện một cách tỉ mỉ và cẩn thận. Từ việc chọn nguyên liệu, rang bột, nấu mật chè cho đến việc nhào bánh và nướng bánh, mỗi bước đều được thực hiện với sự tâm huyết và kinh nghiệm lâu năm. Quy trình này không chỉ đảm bảo chất lượng sản phẩm mà còn giữ được hương vị đặc trưng của chè lam Thạch Xá.
Mối liên kết của nghề làm chè lam với đời sống cộng đồng ở làng Thạch Xá
Đóng góp vào nền kinh tế địa phương
Nghề làm chè lam không chỉ là nguồn thu nhập chính của người dân làng Thạch Xá mà còn đóng góp vào nền kinh tế địa phương. Nhờ vào sự phát triển của ngành nghề này, nhiều lao động đã có việc làm ổn định, từ đó tăng thu nhập cho hộ gia đình. Điều này giúp nâng cao mức sống của cộng đồng và góp phần vào sự phát triển bền vững của làng Thạch Xá.
Giữ gìn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống
Nghề làm chè lam không chỉ đem lại lợi ích kinh tế mà còn giữ gìn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của làng Thạch Xá. Qua việc truyền đạt kỹ thuật làm bánh từ thế hệ này sang thế hệ khác, người dân làng Thạch Xá duy trì và phát triển nghề truyền thống này, từ đó giữ vững bản sắc văn hóa dân tộc và làm giàu thêm di sản văn hóa cho địa phương.
Các sản phẩm và dịch vụ phụ trợ xoay quanh nghề làm chè lam ở làng Thạch Xá
1. Nguyên liệu chế biến bánh chè lam
– Nếp cái hoa vàng, nếp hương, nếp nhung: Đây là loại nếp được sử dụng để làm bột bánh chè lam, cần phải chọn nguyên liệu chất lượng cao để tạo ra bánh thơm ngon.
– Gừng, thảo quả: Nguyên liệu này được sử dụng để tạo hương vị đặc trưng cho bánh chè lam, cần phải chọn loại gừng nhỏ nhưng thơm, cay để tạo ra hương vị đặc trưng.
2. Các dịch vụ hỗ trợ sản xuất bánh chè lam
– Hội làng nghề: Hội làng nghề bánh chè lam Thạch Xá cung cấp hỗ trợ về kỹ thuật, quảng bá sản phẩm, và tạo điều kiện thuận lợi cho người dân tiếp cận với khoa học kỹ thuật mới trong sản xuất, chế biến.
– Các doanh nghiệp: Liên kết với các doanh nghiệp để xây dựng và phát triển thương hiệu nhãn hiệu làng nghề trên phạm vi trong và ngoài nước, giúp sản phẩm bánh chè lam Thạch Xá tiếp cận được với thị trường rộng lớn.
Các sản phẩm và dịch vụ phụ trợ xoay quanh nghề làm chè lam ở làng Thạch Xá đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn và phát triển nghề truyền thống này.
Tầm quan trọng và ảnh hưởng của nghề làm chè lam đối với làng Thạch Xá
1. Tầm quan trọng của nghề làm chè lam
Nghề làm chè lam không chỉ đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì nghề nghiệp truyền thống của làng Thạch Xá mà còn góp phần quan trọng vào phát triển kinh tế và văn hóa của địa phương. Sản phẩm chè lam Thạch Xá không chỉ là một món quà đặc sản mà còn là niềm tự hào của người dân làng Thạch Xá.
2. Ảnh hưởng của nghề làm chè lam
– Tạo nguồn thu nhập ổn định cho người dân làng Thạch Xá, giúp cải thiện đời sống và mức sống của họ.
– Góp phần bảo tồn và phát triển nghề làm bánh chè lam truyền thống, giữ gìn và phát huy giá trị văn hóa dân gian.
– Tạo ra cơ hội việc làm cho người lao động trong làng, giúp giảm thiểu tình trạng thất nghiệp và di cư lao động.
Những điều này chứng tỏ rằng nghề làm chè lam không chỉ mang lại giá trị kinh tế mà còn là một phần không thể thiếu trong cuộc sống văn hóa và xã hội của làng Thạch Xá.
Nhìn chung, nghề làm chè lam ở làng Thạch Xá có đặc điểm là sự kỹ thuật cao, sự tỉ mỉ trong từng bước thực hiện và sự truyền thống lâu đời. Điều này tạo nên sự độc đáo và phong phú cho sản phẩm chè lam của làng Thạch Xá.
